PERPAUSAK

HONA HEMEN KLASEAN EGINDAKO PERPAUS MOTA EZBERDINAK: (GRISA PERPAUS NAGUSIA DA)

1) ARIKETA: PERPAUS MOTAK IDENTIFIKATU:

1. Arratsaldean etorri ezean, ezin joango gara. BALDINTZAZKOA
2. Asko gustatzen zait garagardoa, baina ardoa edanen dut. AURKARITZA
3. Bost euroko billetea oso txiki eta itsusia da. BAKUNA
4. Ez da Gasteizen egon, hiria oso ongi ezagutzen badu ere. BALDINTZAZKOA
5. Ez duzue jolastea=KONPLETIBOA maite, ezta ikustea=KONPLETIBOA ere. EMENDIOZKOA
6.Gaur ikusitako=ERLATIBOA mutila oso ongi ezagutzen dudala uste dut. KONPLETIBOA
7. Ikusi duzun ala ez jakin nahi dut.  ZEHAR GALDERA
8. Internet gustuko dut, asko ikasten dudalako. KONPLETIBOA
9. Mikel deitzeko esan diot. HELBURUZKOA
10.  Mikelek gaur goizean zazpi liburu berri irakurri ditu. BAKUNA
11. Zu etorri bezain laster joanen naiz.  DENBORAZKOA
12. Zu tontakeriak esan arren, ez zara batere barregarria. KONTZESIBOA
13. Hain gizena zen ez baitzen atetik sartzen. KONTSEKUTIBOA
14. Berandu etorri da, nahiz hamaika aldiz garaiz etortzeko=OSAGARRI KONPLETIBO erran diodan. KONTZESIBOA
15. Lana bukatu ondoan etxera joan eta ohatzean sartu zen. DENBORAZKOA

2)  ARIKETA: PERPAUS MOTAK IDENTIFIKATU:

1.Aita hil zenean, ni etxean nintzen. DENBORAZKOA

2.Iragan urteko ikasleek egindako=ERLATIBOZKOA talde lanak ez ziren oso txukun izan. ERLATIBOA

3.Bilerara joan nintzeneko, batzordeburua han zen. DENBORAZKOA

4.Hori hola denez gero, ez naiz agertuko. KAUSAZKOA

5.Zuek ni bezain mozoloakj zarete. KONPARAZIOA

6.Herrira etortzen zen bakoitzean mozkortzen zen. DENBORAZKOA

7.Ez dakigu gauzak gero nondik nora joanen diren. ZEHAR GALDERA

8.Diru pixka bat eman diot mutikoari, goxoki batzuk eros ditzan. HELBURUZKOA

9.Dutxatu ondoan, jantzi eta berehala sukaldera hurbildu zen. DENBORAZKOA

10.Nik lagundu nahi diot, baina berak ez du inola ere hori egitea=OSAGARRI KONPLETIBO nahi. AURKARIA

11.Hemen gelditu behar duzu ala tabernara etorri behar duzu? HAUTAKARIA

12.Noiz bukatuko duzu lana? BAKUNA

13.Gauzak okertuko=KONPLETIBOA zirela erran zigun, eta berehala okertu ziren. EMENDIOZKOA

14.Zuk ezan zenuen moduan, egin nituen nik arrautzopilak. MODUZKOA

15.Aitatxik erranikakoak=ERLATIBOZKOA kontuan hartu eta lan hura utzi nuen. EMENDIOZKOA

16.Mendian ginelarik, izan zen elur-jausia. DENBORAZKOA

17.Ogia erosteko=ERLATIBOZKOA eman nion dirua galdu zuen. HELBURUZKOA

18.Bazkaldu aurretik mahaia badeinkatu behar zela=KONPLETIBO erakutsi ziguten. DENBORAZKOA

19.Ez  digu erantzun, erantzuna ez baitaki. KAUSAZKOA

20. Etorri den mutila gure herrikoa da. ERLATIBOZKOA


3) PERPAUS ARIKETA:

                                                        Perpaus ariketa 3

Erran zein diren eta zer motatakoak testuotako perpausak

A)

Etxetik atera baino lehen denb. komeni izaten da atea ongi itxi duzun erlatib. begiratzea, azken aldi honetan lapurreta mordoxka izaten ari baitira kausazk. Iruñeko hainbat etxetan, baita hutsik ez daudenetan ere. Alegia, lapurrei ez zaie asko axola etxebizitza batean jendea bizi den osagarri zehar galdera ala ez. Haiek, bestelako lanik ez dutelako kausazkoa edo lan egiteko osogarri. Konpletibo gogorik ez dutelako kausazk., dirua nahi dute, eta horretarako helburuzk metodorik azkarrena etxe batean sartu eta harrapatzen duten  erlatib.guztia eramatea da.

B)

Aspaldikoa eta ezaguna da txistea:junt.alborakuntza bi mutiko ari dira erronkan. Batak harro botatzen du: «Gure aita, bere fabrikako jefea da, eta  BMWa dauka. Eta lana bukatzen badu baldintz. lauretan, laurak eta hamarrerako etxean izaten da txistu batean». Besteak are harroxkoago konparziozk. erantzuten dio: «Ba gure aita funtzionarioa da, eta ez dauka auto garesti horietakoa, baina Junt. Aurkarit.lana lauretan bukatzen badu, laurak hamar gutxitarako iristen da etxera».

Ezagutu nuen bat goizeko zortzietarako egunero txintxo fitxatzen zuena. Erlatib. Beroki handiarekin etortzen zen. Azpialdetik kamisoia. Eta fitxatu ondoren etxera itzultzen zen gosaltzera helbu, bederatziak aldera lanean hasteko moduan egoteko. Arrazoizkoa da funtzionarioa bertan goxo ikusten duenaren erlat ikuspegia ere. Bizitza osorako lan finkoa. Ez da gutxi gaur egun! Baina bertan goxo-tasunak eraginkortasunean kalte egiten duela osagarri konpl. onartzen badut ere, arriskugarri iruditzen zait aberatsen anbizio neurrigabea. Gero zorrak daudenean denb.  denen artean ordaindu behar baititugu! kausa

4) PERPAUS TESTUA ARIKETA: urriak 16

            Argitaratzailearen oharrak (Antsoain zendea)

Gorriz mendekoak

Urdinez nagusiak

Karrikan dugu berriro lehen aldiz 1992an, Euskaltzaindiaren Onomasticon Vasconiae bilduman (OV aurrerantzean), argia ikusi zuen Antsoain zendeako toponimiaren inguruko liburua. P.E.M. erlatiboa izen sintagma (objektua) liburuaren azpian. Hau, egileak aitzinsolasean dioen bezala, M.P.Moduzk. Nafarroako hiriburuko leku izenei ekin aurreko denborazkoa azken urratsa izan zen, lehenik Iruñerria osoa zendeaz zendea aztertu gogo baitzuen, M.P.kausazk. Iruñeko toponimiari lotu aitzin. P.M.Denboraz. Eta egin ere horrelaxe egin zuen: P.BAKUNA.  aurrena Zizur zendeako liburuak ikusi zuen argia (OV 1), 1986an, ondoren Galarkoak, 1987an (OV 2), gero Oltzakoak, 1989an (OV 3), jarraian Itzakoak, 1990ean (OV 6) eta, hondarrean, orain esku artean dugun Antsoaingo honek  erlatiboa, izen sintagma subj.  baita., 1992an (OV 9), erran bezala. P.E.J Emendiozkoa( eta). Buruenik, lerro hauek sinatzen dituenarekiko erltib. Izen sintagma elkarlanean,adizlaguna papera Iruñeko lana kaleratu zuen Jimenok, 1994an (OV 12).  P.e.m.moduzk. Ikusten den eran, berak ireki zuen gero emankor bihurtuko zen Euskaltzaindiaren OV aipatu onomastika bilduma,obj.zuzena, izen sintagma, erlatibozko 2 perpaus, bata bestearen barnean, eta lehen zenbakietako batzuk haren lumatik atera ziren.P. E. J. emend. Perpaus bakuna etarekin elkartua. 2 hauen azpian moduzkoa eta baten barruan 2 erlatiboak.

Artaxoarraren obra eredua izan zen garai hartan izenen bilketan eta ikerketan hasi berriak ginenondako:adizlagunaren barruan erlatibozko perpausa (norendako: adizlagun sintagma)  Jose Marik artxibategietan zuen  erlatibozkoa lan egiteko trebetasun ONAINO ZUZENDUTA KLASEAN

eta antzea argia zen, datuak handik eta hemendik eskuratzekoa, eta, orobat, ahozko aldaerak erdiestea xede, -hau berezkoa zuen, gizonaren izaera xaloari egotzi behar zaio- herrietako jendeekin harremanak egiteko eta harreman horiek atxikitzeko zuen erraztasun eta isuria. P.E.J emend.   Bera ere herrikoa izaki eta hor egoki korapiloa eta gakoa! P.E.J.Emend. Ongi ezagutzen berak herriko bizimodua, ohiturak eta usadioak, eta horrek lanean izugarri laguntzen! P.E.J.Emend

Zernahi ere den, aitzin guztiek gibela ohi baitute, moduzk. euskal toponimoak moldezko letretan emateko tenorean euskal grafiarekin idatzi behar zituela iruditzen zitzaigun,moduzk. ezin zela lehen testigantza hartu eta hura azaldu bezal-bezala papereratu eta moldiztegira igorri. Gure kezka Jose Mariri jakinarazi genion, euskal leku izenak euskal grafiarekin izkiriatu behar lituzkeela, eta arautze irizpide batzuk behar zirela, P.E.M. Baldintza honelako edo halako aldaera hautatzeko denboran.denbor. Ordurako lehen lau liburuak argitara emanak zituen,denb. baina artean ateratzekoa zen Antsoaingo obra honen arautzea gure gain utzi zuen,P.E.J. Aurkaria eta entseatu ginen, bai, toki izenak ahalik hobekienik ematera.helb.  Ordea, ez genuen beti asmatu, berrargitalpen honek dakartzan berrikuntzek erakusten duten moduan. P.E.M. MODUZK.